Η τερηδόνα είναι μία από τις πιο κοινές οδοντικές παθήσεις παγκοσμίως, επηρεάζοντας ανθρώπους κάθε ηλικίας. Προκαλείται από την αποδόμηση των σκληρών ιστών του δοντιού, κυρίως λόγω της δράσης βακτηρίων που βρίσκονται στη στοματική κοιλότητα. Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως οδοντικός πόνος, μολύνσεις ή και απώλεια των δοντιών.
Πώς Αναπτύσσεται η Τερηδόνα
Η τερηδόνα προκαλείται από την παραγωγή οξέων που διαβρώνουν το σμάλτο των δοντιών, το εξωτερικό και πιο σκληρό τμήμα του δοντιού. Αυτά τα οξέα παράγονται από βακτήρια που ζουν στη στοματική κοιλότητα και τρέφονται από τα σάκχαρα που περιέχονται στα τρόφιμα και τα ποτά. Η διαδικασία είναι η εξής:
- Συσσώρευση Πλάκας: Τα βακτήρια σχηματίζουν μια κολλώδη μεμβράνη, γνωστή ως πλάκα, στην επιφάνεια των δοντιών. Όταν καταναλώνουμε τροφές ή ποτά που περιέχουν σάκχαρα, τα βακτήρια διασπούν τα σάκχαρα και παράγουν οξέα.
- Αποδόμηση Σμάλτου: Τα οξέα αυτά διαβρώνουν το σμάλτο, προκαλώντας την εμφάνιση μικρών οπών. Αυτές οι οπές είναι η αρχή της τερηδόνας.
- Εξάπλωση της Τερηδόνας: Αν δεν αντιμετωπιστεί, η τερηδόνα μπορεί να προχωρήσει προς τα εσωτερικά στρώματα του δοντιού, όπως η οδοντίνη και η πολφή, προκαλώντας πόνο και σοβαρές μολύνσεις.
Συμπτώματα της Τερηδόνας
Η τερηδόνα συχνά δεν προκαλεί εμφανή συμπτώματα στα αρχικά στάδια. Όμως, καθώς εξελίσσεται, μπορεί να παρατηρήσετε τα εξής:
- Ευαισθησία των Δοντιών: Ευαισθησία στο κρύο, στο ζεστό ή σε γλυκά τρόφιμα και ποτά.
- Πόνος στα Δόντια: Πόνος ή δυσφορία κατά το δάγκωμα ή την κατανάλωση τροφής.
- Ορατές Οπές ή Σκούρες Κηλίδες: Μικρές οπές ή μαύρα/καφέ σημάδια στην επιφάνεια των δοντιών.
- Κακοσμία του Στόματος: Μπορεί να παρουσιαστεί κακοσμία λόγω της παρουσίας βακτηρίων και φλεγμονών.
Παράγοντες Κινδύνου
Ορισμένοι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης τερηδόνας:
- Κακή Στοματική Υγιεινή: Η ελλιπής καθαριότητα των δοντιών και η μη τακτική χρήση οδοντικού νήματος επιτρέπουν στα βακτήρια να πολλαπλασιάζονται.
- Κατανάλωση Ζάχαρης: Τροφές και ποτά πλούσια σε σάκχαρα ενισχύουν την παραγωγή οξέων από τα βακτήρια.
- Ξηροστομία: Η ανεπαρκής παραγωγή σάλιου δυσκολεύει τον καθαρισμό των δοντιών, επιτρέποντας στα βακτήρια να παραμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
- Συγκεκριμένα Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, όπως αντιισταμινικά ή αντικαταθλιπτικά, μπορεί να μειώσουν την παραγωγή σάλιου.
Θεραπεία της Τερηδόνας
Η θεραπεία της τερηδόνας εξαρτάται από το στάδιο της νόσου:
- Φθορίωση: Στα πρώτα στάδια της τερηδόνας, η χρήση φθορίου μπορεί να βοηθήσει στην επανόρθωση του σμάλτου και να σταματήσει την πρόοδο της νόσου.
- Σφραγίσματα: Εάν η τερηδόνα έχει δημιουργήσει οπές στο δόντι, η λύση είναι η τοποθέτηση σφραγίσματος. Τα σφραγίσματα γεμίζουν τις οπές και προστατεύουν το δόντι από περαιτέρω φθορά.
- Θεραπεία Ρίζας: Όταν η τερηδόνα φτάσει στην πολφή του δοντιού, απαιτείται απονεύρωση (θεραπεία ρίζας) για να αφαιρεθεί ο κατεστραμμένος ιστός και να σωθεί το δόντι.
- Εξαγωγή Δοντιού: Σε προχωρημένα στάδια, όταν το δόντι δεν μπορεί να σωθεί, μπορεί να χρειαστεί εξαγωγή.
Πρόληψη της Τερηδόνας
Η πρόληψη είναι το πιο σημαντικό εργαλείο για την καταπολέμηση της τερηδόνας:
- Καθημερινή Στοματική Υγιεινή: Βουρτσίζετε τα δόντια σας τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα και χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα για την απομάκρυνση της πλάκας ανάμεσα στα δόντια.
- Μείωση Κατανάλωσης Ζάχαρης: Περιορίστε την κατανάλωση τροφών και ποτών με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, ιδιαίτερα μεταξύ των γευμάτων.
- Τακτικές Επισκέψεις στον Οδοντίατρο: Ο οδοντίατρος μπορεί να ανιχνεύσει τερηδόνα σε πρώιμα στάδια και να παρέχει θεραπεία πριν η κατάσταση επιδεινωθεί.
- Χρήση Φθορίου: Το φθόριο βοηθά στην ενίσχυση του σμάλτου των δοντιών και προλαμβάνει τη φθορά.
Συμπέρασμα
Η τερηδόνα αποτελεί μια κοινή αλλά προληπτική νόσο που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας των δοντιών αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Με σωστή στοματική υγιεινή και τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο, μπορείτε να προστατεύσετε τα δόντια σας από τη φθορά και να διατηρήσετε ένα υγιές χαμόγελο για πολλά χρόνια.