Η ανεμοβλογιά (chickenpox) είναι μια εξαιρετικά μεταδοτική ιογενής νόσος, γνωστή κυρίως για τα χαρακτηριστικά εξανθήματα που προκαλεί. Αν και θεωρείται κυρίως παιδική ασθένεια, μπορεί να προσβάλει και ενήλικες, οπότε οι επιπλοκές της μπορεί να είναι πιο σοβαρές. Η ανεμοβλογιά προκαλείται από τον ιό της ανεμευλογιάς-ζωστήρα (Varicella-zoster virus – VZV), ο οποίος ανήκει στην οικογένεια των ερπητοϊών.
Πώς Μεταδίδεται η Ανεμοβλογιά
Η ανεμοβλογιά μεταδίδεται πολύ εύκολα από άτομο σε άτομο μέσω των σταγονιδίων που απελευθερώνονται με τον βήχα ή το φτέρνισμα. Η μετάδοση μπορεί να γίνει και με άμεση επαφή με το εξάνθημα. Όσοι δεν έχουν προσβληθεί ποτέ ή δεν έχουν εμβολιαστεί διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να μολυνθούν, ειδικά όταν έρχονται σε επαφή με ένα μολυσμένο άτομο κατά τη διάρκεια της περιόδου μεταδοτικότητας.
Συμπτώματα και Διάρκεια της Ασθένειας
Τα πρώτα συμπτώματα της ανεμοβλογιάς είναι παρόμοια με αυτά ενός κοινού κρυολογήματος. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Πυρετό
- Κούραση
- Πονοκέφαλο
- Απώλεια όρεξης
Μετά από μερικές ημέρες εμφανίζεται το χαρακτηριστικό εξάνθημα, που εξελίσσεται από κόκκινα στίγματα σε μικρές φουσκάλες γεμάτες υγρό. Οι φουσκάλες αυτές στη συνέχεια σκάνε και μετατρέπονται σε κρούστες. Η εξάπλωση των εξανθημάτων σε όλο το σώμα είναι χαρακτηριστική, αλλά συχνά εμφανίζονται και μέσα στο στόμα, στα μάτια ή στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.
Η ασθένεια διαρκεί συνήθως από 7 έως 10 ημέρες, και ο ασθενής είναι μεταδοτικός από 1-2 ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος μέχρι την επούλωση όλων των φουσκαλών.
Επιπλοκές
Αν και η ανεμοβλογιά είναι συνήθως ήπια στα παιδιά, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές, όπως:
- Δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις του δέρματος
- Πνευμονία
- Εγκεφαλίτιδα
- Μηνιγγίτιδα
Οι ενήλικες και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών. Επίσης, οι έγκυες γυναίκες που μολύνονται από τον ιό μπορεί να μεταδώσουν την ασθένεια στο έμβρυο, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές γενετικές ανωμαλίες ή αποβολή.
Σχέση με Έρπητα Ζωστήρα
Ο ιός της ανεμοβλογιάς παραμένει ανενεργός στο σώμα μετά την ανάρρωση, και μπορεί να επανενεργοποιηθεί αργότερα στη ζωή, προκαλώντας έρπητα ζωστήρα (shingles). Ο έρπητας ζωστήρας χαρακτηρίζεται από επώδυνο εξάνθημα και συνήθως εμφανίζεται σε ηλικιωμένα άτομα ή σε εκείνους με εξασθενημένο ανοσοποιητικό.
Διάγνωση
Η διάγνωση της ανεμοβλογιάς γίνεται κυρίως βάσει της κλινικής εικόνας, καθώς τα εξανθήματα είναι χαρακτηριστικά. Σε περιπτώσεις αβεβαιότητας ή σοβαρών επιπλοκών, μπορεί να γίνουν εξετάσεις αίματος ή ανάλυση του υγρού από τις φουσκάλες για την επιβεβαίωση της παρουσίας του ιού.
Θεραπεία
Η θεραπεία της ανεμοβλογιάς επικεντρώνεται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, καθώς η ασθένεια είναι αυτοπεριοριζόμενη. Συνήθως συνιστώνται:
- Αντιπυρετικά φάρμακα: Η παρακεταμόλη είναι κατάλληλη για τη μείωση του πυρετού, αλλά η ασπιρίνη πρέπει να αποφεύγεται σε παιδιά με ανεμοβλογιά, καθώς μπορεί να προκαλέσει το σύνδρομο Reye.
- Αντιισταμινικά: Για την ανακούφιση από τον κνησμό που προκαλεί το εξάνθημα.
- Αντιϊκά φάρμακα: Αυτά χορηγούνται σε άτομα υψηλού κινδύνου, όπως ενήλικες, έγκυες ή ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς, για να μειώσουν τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της νόσου.
Είναι σημαντικό να αποφευχθεί το ξύσιμο των φουσκαλών, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμες ουλές ή δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις.
Πρόληψη
Ο εμβολιασμός αποτελεί την πιο αποτελεσματική μέθοδο πρόληψης της ανεμοβλογιάς. Το εμβόλιο κατά της ανεμευλογιάς παρέχει υψηλή προστασία και συνιστάται σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες που δεν έχουν νοσήσει ή δεν έχουν εμβολιαστεί. Σε χώρες όπου το εμβόλιο είναι ευρέως διαθέσιμο, τα κρούσματα της ανεμοβλογιάς έχουν μειωθεί σημαντικά.
Επιπλέον, τα άτομα που έχουν εκτεθεί σε κάποιον με ανεμοβλογιά μπορούν να λάβουν το εμβόλιο μέσα σε 3-5 ημέρες από την έκθεση για να μειώσουν την πιθανότητα να αναπτύξουν τη νόσο ή να εμφανίσουν ηπιότερα συμπτώματα.
Συμπέρασμα
Η ανεμοβλογιά μπορεί να είναι μια κοινή παιδική ασθένεια, αλλά οι σοβαρές επιπλοκές της, ειδικά στους ενήλικες, καθιστούν τον εμβολιασμό και την πρόληψη σημαντικά μέτρα. Η καλή υγιεινή και η έγκαιρη αντιμετώπιση των συμπτωμάτων μπορούν να μειώσουν την εξάπλωση της νόσου και να προστατεύσουν τις ευπαθείς ομάδες από πιθανές επιπλοκές.