Η προεκλαμψία είναι μια σοβαρή επιπλοκή της εγκυμοσύνης που εμφανίζεται συνήθως μετά την 20ή εβδομάδα και χαρακτηρίζεται από υψηλή αρτηριακή πίεση και την παρουσία πρωτεΐνης στα ούρα. Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες καταστάσεις για τη μητέρα και το μωρό, όπως η εκλαμψία, η οποία είναι μια ακόμα πιο σοβαρή μορφή της πάθησης. Αν και οι περισσότερες γυναίκες με προεκλαμψία έχουν υγιείς εγκυμοσύνες και τοκετούς, η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη παρακολούθηση είναι καθοριστικές.
Τι Είναι η Προεκλαμψία;
Η προεκλαμψία είναι μια πολυσυστηματική διαταραχή που επηρεάζει την κυκλοφορία του αίματος, κυρίως προς τα νεφρά, το ήπαρ και τον εγκέφαλο της μητέρας, αλλά και τη ροή αίματος στον πλακούντα. Αν δεν ελεγχθεί, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, όπως ανεπάρκεια οργάνων ή επιληπτικές κρίσεις (εκλαμψία). Η ακριβής αιτία της προεκλαμψίας παραμένει άγνωστη, αλλά φαίνεται να σχετίζεται με προβλήματα στην ανάπτυξη του πλακούντα.
Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου
Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης προεκλαμψίας:
- Προηγούμενη ιστορία προεκλαμψίας: Οι γυναίκες που είχαν προεκλαμψία σε προηγούμενη εγκυμοσύνη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να την εμφανίσουν ξανά.
- Πρώτη εγκυμοσύνη: Ο κίνδυνος είναι υψηλότερος κατά την πρώτη εγκυμοσύνη.
- Ηλικία: Οι γυναίκες κάτω των 20 ετών ή άνω των 40 έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης.
- Δίδυμη ή πολλαπλή κύηση: Η προεκλαμψία είναι πιο συχνή σε εγκυμοσύνες με περισσότερα από ένα έμβρυα.
- Υψηλή αρτηριακή πίεση ή άλλα προβλήματα υγείας: Προϋπάρχουσα υπέρταση, διαβήτης, ή προβλήματα στα νεφρά αυξάνουν τον κίνδυνο.
- Παχυσαρκία: Οι γυναίκες με παχυσαρκία έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της διαταραχής.
Συμπτώματα
Η προεκλαμψία μπορεί να εμφανιστεί χωρίς εμφανή συμπτώματα, αλλά μερικά από τα πιο κοινά σημεία περιλαμβάνουν:
- Υψηλή αρτηριακή πίεση: Τιμές αρτηριακής πίεσης πάνω από 140/90 mm Hg είναι ένδειξη προεκλαμψίας.
- Πρωτεΐνη στα ούρα (πρωτεϊνουρία): Η παρουσία πρωτεΐνης στα ούρα, ανιχνεύεται μέσω ειδικών εξετάσεων.
- Οίδημα (πρήξιμο): Πρήξιμο στα χέρια και το πρόσωπο, κυρίως στις περιπτώσεις που το οίδημα είναι ξαφνικό ή έντονο.
- Πονοκέφαλοι: Έντονοι ή παρατεταμένοι πονοκέφαλοι.
- Θολή όραση ή ευαισθησία στο φως: Μερικές γυναίκες αναφέρουν θολή όραση, διπλή όραση ή φώτα που τρεμοπαίζουν.
- Πόνος στο πάνω δεξί μέρος της κοιλιάς: Αυτός ο πόνος μπορεί να σχετίζεται με προβλήματα στο ήπαρ.
- Απότομη αύξηση βάρους: Αύξηση βάρους λόγω κατακράτησης υγρών.
Διάγνωση
Η διάγνωση της προεκλαμψίας γίνεται με τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και την εξέταση των ούρων για την παρουσία πρωτεΐνης. Επιπλέον, μπορεί να γίνουν αιματολογικές εξετάσεις για να αξιολογηθεί η λειτουργία των νεφρών και του ήπατος. Ο υπέρηχος βοηθά στην παρακολούθηση της ανάπτυξης του εμβρύου και της κατάστασης του πλακούντα.
Επιπλοκές
Χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, η προεκλαμψία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές:
- Εκλαμψία: Μια επείγουσα κατάσταση που προκαλεί επιληπτικές κρίσεις και μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή.
- Σύνδρομο HELLP: Πρόκειται για μια σοβαρή μορφή προεκλαμψίας που επηρεάζει το ήπαρ και τα αιμοφόρα αγγεία.
- Προβλήματα ανάπτυξης του εμβρύου: Η περιορισμένη ροή αίματος στον πλακούντα μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη του μωρού.
Θεραπεία
Η μόνη οριστική θεραπεία της προεκλαμψίας είναι ο τοκετός. Εάν η προεκλαμψία διαγνωστεί προς το τέλος της εγκυμοσύνης, η πρόκληση τοκετού μπορεί να είναι η καλύτερη επιλογή για την ασφάλεια της μητέρας και του μωρού. Εάν διαγνωστεί νωρίτερα, η θεραπεία επικεντρώνεται στην παράταση της εγκυμοσύνης όσο το δυνατόν περισσότερο, χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τη μητέρα ή το μωρό.
Οι θεραπείες για τη διαχείριση της προεκλαμψίας περιλαμβάνουν:
- Αντιυπερτασικά φάρμακα: Για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
- Φάρμακα για την πρόληψη των επιληπτικών κρίσεων: Σε σοβαρές περιπτώσεις, η μαγνησία μπορεί να χορηγηθεί για την πρόληψη της εκλαμψίας.
- Στενή παρακολούθηση: Σε ήπιες περιπτώσεις, οι έγκυες γυναίκες παρακολουθούνται τακτικά για να εντοπιστούν τυχόν επιδείνωση των συμπτωμάτων.
Πρόληψη
Δεν υπάρχει τρόπος να προληφθεί πλήρως η προεκλαμψία, αλλά ορισμένα βήματα μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο:
- Πρόληψη υπέρτασης: Η τακτική άσκηση και η διατροφή μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της πίεσης σε υγιή επίπεδα.
- Τακτικός έλεγχος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης: Οι τακτικές επισκέψεις στο γιατρό βοηθούν στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της πάθησης.
Συμπέρασμα
Η προεκλαμψία είναι μια σοβαρή επιπλοκή της εγκυμοσύνης που απαιτεί άμεση προσοχή και παρακολούθηση. Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη φροντίδα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των κινδύνων και να εξασφαλίσουν την υγεία της μητέρας και του μωρού.